معادلات افزایش مشارکت در انتخابات

سایت دکتر احمد مظفری : تقریبا همه دلسوزان نظام گفته‌اند که مهم‌ترین هدف در انتخابات پیش رو باید افزایش مشارکت عمومی در انتخابات باشد؛ هدفی که رهبر انقلاب هم بارها بر آن تأکید کرده‌اند. مشارکت بالای انتخاباتی زمانی حاصل می‌شود که چند فاکتور همزمان وجود داشته باشد.

احساس تعیین سرنوشت
نخست آن که مردم تصور کنند با شرکت در انتخابات می‌توانند سرنوشت آینده کشورشان را تعیین کنند؛ خواه در انتخابات مجلس سرنوشت چهارسال قانون‌گذاری و خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری سرنوشت اجرایی کشور را رقم بزنند. شکل گیری چنین احساسی مستلزم آن است که به مردم این اطمینان داده شود که از مسیر انتخابات، خواسته‌های مردم است که تحقق می‌یابد و این حس که یک طیف یا یک گروه می‌خواهند کشور را به دست بگیرند، از بین برود. برای مثال وقتی یک مهمان در برنامه‌ای تلویزیونی می‌گوید که «کشور مال حزب‌اللهی‌هاست» این حس در میان مردم ایجاد می‌شود که پس حضور داشتن یا نداشتن ما در انتخابات تأثیر ویژه‌ای نخواهد داشت زیرا همین طیف فارغ از آرای ما تصمیم‌گیرنده نهایی خواهند بود. البته که دیدیم متعاقب طرح چنین سخنی بسیاری از فعالان سیاسی راست و چپ موضع گرفتند و چنین سخنی را مورد نقد جدی قرار دادند.

عمل به وعده ها
یکی دیگر از مواردی که باعث مخدوش‌شدن اعتماد عمومی می‌شود، وعده‌های بر زمین‌مانده مسئولان است. مردم انتظار دارند وقتی به مسئولی رأی می‌دهند وعده‌هایش محقق شود و وقتی این وعده‌ها محقق نشود، مردم نیز امیدی برای شرکت در انتخابات نخواهند داشت. در این حوزه حتما دولت بیشترین و مهم‌ترین مسئولیت را دارد زیرا عمده وعده‌هایی که مردم انتظار اجرایی شدنش را دارند، در حوزه اجرایی است و هرچه دولت بتواند به خواسته‌های مردم و البته وعده‌های خودش جامه عمل بپوشاند مردم نیز به شرکت در انتخابات بیشتر مایل می‌شوند. یکی از مهم‌ترین خواسته‌های عمومی در شرایط کنونی رفع مشکلات اقتصادی است زیرا مردم فشار بی‌سابقه‌ای را در حوزه معیشت متحمل می‌شوند. طبیعی است اگر دولت بتواند وعده‌هایش به ویژه در حوزه اقتصادی را محقق کند اعتماد عمومی هم افزایش می‌یابد.

رقابتی شدن انتخابات
نکته دیگر رقابتی‌شدن انتخابات است؛ موضوعی که رهبر انقلاب هم با عنوان لزوم «انتخابات پرشور» مطرح کرده‌اند. طبیعی است هرچه رقابت بالا برود، مشارکت هم افزایش می‌یابد. با این وصف یکی از مهم‌ترین نکاتی که به ویژه در این دوره مطرح می‌شود آن است که نظارت بر صلاحیت‌ها قدری با نگاه موسع انجام شود تا رقابت بیشتری شکل گیرد. شورای محترم نگهبان نیز که اکنون طبق قانون جدید انتخابات فرصت بیشتری برای بررسی ثبت نام شدگان یافته است، باید بررسی صلاحیت همه ثبت نام کنندگان را که چهره های آشنایی نیستند، به گونه ای صورت دهد که فردی به دلیل شناخت ناکافی حق انتخاباتی اش سلب نشود تا شاهد تایید همه کاندیداهای صاحب صلاحیت باشیم. مثلا محمدرضا باهنر فعال اصولگرا گفته بود :« این که یک نفر با دولت مشکل داشته باشد و صلاحیتش رد شود، هیچ منطقی ندارد، این خودش نوعی مهندسی انتخابات است.»در عین حال یاد آوری این نکته لازم است که در نگاه علمی مسائلی نظیر رشد اقتصادی و کاهش شکاف طبقات اجتماعی تاثیر به مراتب بیشتری بر افزایش مشارکت دارد.

صیانت از آرا
صیانت از رأی مردم نیز یکی از مهم‌ترین مسائلی است که رهبری هم همواره بر آن تأکید کرده‌اند. مردم باید احساس کنند که هیچ تخلفی در جریان برگزاری انتخابات رخ نمی‌دهد زیرا امنیت آرا اگر حتی به صورت نسبی به خطر بیفتد، اعتماد عمومی کاهش می‌یابد. در مجموع همه برگزارکنندگان انتخابات، مسئولان اجرایی و هر فرد و نهادی که در کشور مسئولیت دارد باید تمام تلاش خود را به کار گیرد تا مردم به نظام سیاسی اعتمادشان بیشتر شود تا هم سرمایه اجتماعی نظام افزایش یابد، هم اقتدار نظام بیش از پیش شود و هم البته انتخاباتی پرشور را شاهد باشیم تا در پی انتخاباتی حداکثری، مجلسی برآمده از رأی اکثریت ملت تشکیل شود.

منبع : روزنامه خراسان