نقشه راه علمی برای توسعه مازندران

سایت دکتر احمد مظفری : مازندران در بخش‌های کشاورزی، گردشگری و صنعتی دارای ظرفیت های فراوانی بوده که به اعتقاد کارشناسان امر با تهیه نقش راه علمی دستیابی این استان به توسعه پایدار را رقم خواهد زد.

به گزارش ایرنا، توسعه مازندران با نگاه تک قطبی در عصر مدیریت دانایی و قرن معرفت و آگاهی، راهبردی غیراصولی و ناکارآمد است چرا که با اتخاد چنین مدیریتی در ادوار گذشته این استان دارای ظرفیت های فراوان در بخش های کشاورزی، گردشگری و صنعتی از توسعه باز مانده است.

با اتخاذ این راهبرد و با هدف ترسیم چشم اندازهای معین باید اولویت توسعه مازندران در بخش های یادشده مشخص و منسجم و هدفمند تهیه و تدوین شود تا مجریان وزارتخانه های مختلف بر همین اساس راه توسعه را ادامه دهد.

در پازل توسعه همه جانبه استان مازندران فعالیت بخش های کشاورزی، گردشگری و صنعتی توام باید مدنظر مسوولان نهادها اجرایی باشد چون در گذشته با نگاه تک قطبی، مازندران در ریل توسعه و پیشرفت قرار نگرفت.

وجود آب و هوای معتدل و مواهب طبیعی و خدادادی جنگل و جلگه و دریا درحوزه گردشگری، محصولات کشاورزی زراعی و باغی و صنایع و معادن غنی از جمله امتیازات منحصر بفردی است که ظرفیت های این سه بخش باید اصولی و کارشناسی شناسایی و راهکارهای لازم برای توسعه استان به عنوان یک سند راهبردی تدوین و ارایه شود.

براساس آمار موجود، بخش کشاورزی با ۲۶.۳ درصد، بخش صنعت و معدن با ۱۱.۹ درصد و بخش خدمات با ۵۲.۸ درصد ارزش افزوده استان مازندران را در اختیار دارند.

سهم کشاورزی مازندران از ارزش افزوده کشاورزی کشور حدود ۸.۸ درصد، سهم بخش صنعت و معدن استان از ارزش افزوده صنعت و معدن کشور ۱.۳ درصد و سهم بخش خدمات استان از ارزش افزوده خدمات کشور حدود چهار درصد است.

سالانه ۶ میلیون انواع محصولات کشاورزی در ۴۶۰ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی مازندران تولید می شود این آمار یعنی مازندران حدود ۱۱ درصد ارزش افزوده محصولات کشاورزی کشور را در اختیار دارد.

علاوه بر این، استان مازندران رتبه نخست را در تولید ۱۴ محصول زراعی، باغی، دامی وشیلاتی کشور را در اختیار دارد. همچنین حدود ۸۰ درصد نیاز غذایی و همچنین حدود ۹۰ درصد نیاز مواداولیه بخش صنایع کشاورزی کشور در مازندران تولید و تامین می شود.

در بخش گردشگری مازندران باید گفت این استان با داشتن حدود ۱۶۰ منطقه نمونه گردشگری سالانه پذیرای ۲۰ میلیون مسافر داخلی و خارجی است و هنوز بسیاری از ظرفیت های این بخش نظیر گردشگری مزرعه ای، گردشگری سلامت، بوم گردگری و طبیعت گردی هنوز ناشناخته مانده است و از مجموع ۱۷ میلیون هکتار عرصه های جنگلی کشور بیش از ۵۳ درصد آن در مازندران و از مجموع ۸۰۰ کیلومتر سواحل دریای خزر حدود ۳۴۰ کیلومتر آن در این استان واقع شده است.

متاسفانه با وجود ظرفیت های فراوان در حوزه گردشگری در زمان حاضر در بخش سواحل مازندران هیج برنامه مدون و منسجم مربوط به توسعه گردشگری تدوین نشده است در واقع می توان گفت این بخش رها شده است، البته دولت سیزدهم توانسته نقش مهمی در آزادسازی سواحل ایفا کند که با داشتن نقشه راه گردشگری ظرفیت های این بخش نیز شکوفا شود.

رشد صنعت زمینه ساز توسعه سایر بخش ها

در رابطه با بخش مهم صنعت باید گفت که صنعت به عنوان یکی از مهم ترین بخش های اقتصاد مطرح بوده و با باور کارشناسان رشد و توسعه صنعت زمینه ساز رشد و توسعه سایر بخش ها از جمله کشاورزی و بهداشت است.

ظرفیت های موجود بخش صنعت در مازندران آنقدر زیاد است که در صورت فراهم شدن زیرساختها و تدوین سند راهبردی، این بخش می تواند یکی از بهترین پیشران های توسعه استان باشد.

در زمان حاضر از مجموع ۲ هزار و ۸۴۳ واحدهای صنعتی فعال، ۹۴ درصد واحدهای صنعتی مشمول تعریف صنایع کوچک هستند و از این مجموع ۱۲.۵ درصد در صنایع غذایی، ۱۰.۵ درصد در صنایع شیمیایی، ۱۲.۵ درصد در صنایع فلزی و ماشین سازی، ۳۹ درصد در صنایع کانی غیر فلزی و ۲۵.۵ درصد در سایر صنایع مشغول به فعالیت می باشند. استان مازندران با ۳۶ شهرک و ناحیه صنعتی رتبه نهم را از نظر تعداد واحد تولیدی در کشور دارا است.

متأسفانه سهم بخش صنعت و معدن در تولید ناخالص داخلی مازندران در ۲ دهه گذشته افزایش نیافته که این امر ضرورت سرمایه گذاری جدید در بخش صنعت و معدن را نشان می دهد. بنا به گفته کارشناسان امر اکنون ۲۵ درصد از خاک مازندران به‌ عنوان پهنه‌ای برای اکتشاف و بهره‌ برداری معدنی مورد کاوش قرار می‌گیرد و سرمایه‌گذاری در این زمینه مشخص‌شده است.

از این پیام کارشناسان می توان استنباط کرد که شکوفایی ظرفیت های بخش صنعت و معدن مازندران بیشیش نیازمند مدیریت و برنامه ریزی اصولی است. با توصیف وضعیت موجود سه حوزه کشاورزی، گردشگری و صنعت در می یابیم که این استان در این سه حوزه دارای ظرفیت های فراوانی است که مدیران برنامه ریز می توانستند قاب توسعه مازندران را توام با سه محور یاد شده به زیبایی تمام ترسیم کنند تا امروز حدیث توسعه نیافتگی مازندران بر سر زبان ها نباشد.

کارشناسان امر تجدیدنظر در سندهای توسعه مازندران که چنانچه تاکنون تدوین شده را اجتناب ناپذیر دانسته و تاکید دارند قاب توسعه مازندران با در نظر داشتن سه محور کشاورزی، گردشگری و صنعتی قابل مشاهده است.

مازندران امروز به عنوان یکی از مناطق مهم کشور می تواند با برنامه ریزی مدون در سه حوزه یاد شده فرهنگ سرمایه گذاری را در این حوزه ها نهادینه کند چراکه راه توسعه این استان در گرو حضور جدی بخش خصوصی است.

البته باید یادآور شد که در این فرایند مشارکت و همراهی مردم برای نهادینه کردن فرهنگ توسعه بسیار مهم می باشد.

با این توصیف درعصر مدیریت دانایی که بر حول محور خلاقیت دانایی می گردد حکم می کند که قطار توسعه مازندران همزمان با سه محور یادشده به مقصود برسد.

در هر حال – توسعه توام با محوریت کشاورزی، گردشگری و صنعت راه نجات امروز و فردای مازندران است که برای تحقق این راهبرد باید بدور از شعار زدگی، چالش ها و ظرفیت های موجود را شناسایی و برای آن راهکار علمی و عملی کوتاه مدت، مدت مدت و طولانی مدت ارایه کرد.

در این راستا آنچه که مهم بوده این است که جهت گیری مسوولان امر باید در جهت رفع موانع سرمایه گذاری و رشد اقتصادی و برنامه ریزی در حوزه های یاد شده بهبود یابد.

لزوم وفاق و همدلی برای توسعه مازندران

در این پیوند استاندار مازندران گفت که وفاق و همدلی و عزم جامع برای توسعه استان در تمام سطوح مسوولان وجود دارد و استفاده از این عزم برای حمایت از سرمایه گذاران و رفع چالش ها و موانع پیش رو آینده روشنی را رقم می زند.

دولت مردمی سیزدهم آذرماه سال ۱۴۰۰ شاخص رشد اقتصادی استان ها را ابلاغ کرد که در این شاخص، رشد ۷.۸ درصد برای مازندران مشخص شد اما دستگاه های اجرایی و اقتصادی این استان با حرکتی پرشتاب تحقق رشد بالای هشت درصدی را هدفگذاری کرده است.

طبق آمار و ارقام های ارایه شده توسط مسئولان، رکود ۱۰ ساله اقتصادی در مازندران با رشد بیش از چهار درصدی در سال گذشته شکسته شد و این استان در سال جاری برای رشد اقتصادی هشت درصدی خیز برداشته است.

به باور فعالان اقتصادی، لازمه دستیابی به نرخ رشد اقتصادی هشت درصد در سال جاری، جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی در بخش های مختلف و دانش بنیان کردن کالاهای تولیدی با قابلیت صادراتی است.

شناسایی مشکلات مربوط به توسعه اقتصادی استان و ارایه راهکارهای اصولی در این بخش، دانش بنیان کردن محصولات تولیدی با قابلیت صادرات، جلب و جذب بیشتر سرمایه گذاران بخش خصوصی و استفاده از تمام امکانات و ظرفیت های موجود، شرایط دستیابی به نرخ رشد اقتصاد هشت درصدی در سال جاری را فراهم خواهد کرد.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی مازندران گفت که از زمان فعالیت دولت مردمی سیزدهم تاکنون ۲۰۸.۷ میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی در این استان جذب شده است.

سیداسماعیل هاشمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت:‌ این میزان سرمایه گذاری با انعقاد قرارداد در قالب ۱۶ پروژه سرمایه گذاری خارجی در این استان جذب شد که به لحاظ تعداد طرح ها و ارزش چنین تحولی در نوع خود بی نظیر بوده است.

وی خاطرنشان کرد: تنها در پنج ماهه نخست امسال هشت طرح سرمایه گذاری خارجی به ارزش ۱۶۳.۳ میلیون دلار در مازندران جذب شده است که این امر نوید بخش روزهای درخشان اقتصادی در این استان است.

صنعت و تولید همواره در مازندران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و ۱۵ درصد از تولید ناخالص استان از این بخش است و دستکم سه هزار واحد صنعتی با اشتغال‌زایی مستقیم ۸۰ هزار نفر در استان وجود دارد که از این تعداد ۴۶۱ واحد صنعتی در بخش ماشین‌آلات و فلزات اساسی، ۱۳۹ واحد در بخش برق و الکترونیک، ۱۱۵ واحد در بخش نساجی، ۴۰۸ واحد در بخش محصولات شیمیایی، ۲۱۶ واحد در بخش سلولزی، ۵۳۰ واحد در بخش کانی غیرفلزی و ۳۶۷ واحد صنعتی نیز در بخش تولید محصولات غذایی مشغول به فعالیت هستند که نوسازی و روغن کاری چرخ دنده های این بنگاه های اقتصادی با تلاش دولت سیزدهم در دست اجرا است.

گردشگری مازندران نیازمند نقشه راه علمی

مازندران به لحاظ دارا بودن ظرفیت متنوع و متعدد در عرصه گردشگری و طبیعی همواه کانون حضور میلیونی مسافران از داخل کشور است اما ناشناخته ماندن این ظرفیت ها باعث شده تا در مقابل جمعیت داخلی فقط ۶۵ هزار گردشگر خارجی از این استان در سال گذشته بازدید کنند.

بنا به گفته مسوولان امر در ۲ سال اخیر با ورود دانشگاه مازندران به موضوع گردشگری این صنعت در مازندران با یک پشتوانه علمی برخوردار شد که این امر زیرساخت علمی و فنی گردشگری مازندران را ارتقاء می دهدو به معیارهای جهانی نزدیک می کند.

رویکرد علمی به صنعت گردشگری یکی از ضرورت های اصلی در مازندران بوده است که دولت سیزدهم با تعریف ماموریت جدید و راهبرد اصولی، به گفته مسوولان امر این ماموریت را اجرایی خواهد کرد.

کارشناسان امر با اشاره به اینکه این استان ظرفیت ها و پتانسیل های خوبی در بخش های گردشگری دارد تاکید دارند که این استان با استفاده از این فرصت به معنای واقعی در مسیر شکوفایی و توسعه قرار می گیرد.

در این پیوند، استاندار مازندران گفت : این استان دارای ظرفیت های فراوانی در حوزه گردشگری بوده که ضروری است وزارت میراث فرهنگی این منطقه را به طور ویژه ببیند.

سیدمحمود حسینی پور در گفت و گو با ایرنا افزود: این استان باید با شکوفایی همه ظرفیت های موجود این بخش به مقصد گردشگری بین المللی تبدیل شود.

وی بیان کرد: مازندران در آستانه یک تحول بزرگ در حوزه اقتصادی به ویژه اقتصاد گردشگری است و آمایش سرزمینی مازندران در فعالیت های مختلف کشاورزی، صنعت و گردشگری ترسیم شد و قطار توسعه استان در حال حرکت است، تقارن بین این سه حوزه نشان می دهد گردشگری از ۲ حوزه دیگر بسیار ما عقب تر است.

وی تصریح کرد: ما به جای خدمات گردشگری، خدمات مسافری ارائه می دهیم و این هنر دستگاه های گردشگری است که مسافر را به گردشگر تبدیل کند تا از سالانه حدود ۴۰ میلیون مسافر نهایت استفاده را ببریم، مازندران امتیازات به مراتب بیشتری از دیگر کشورهای منطقه دارد اما از آن بهره ای برده نشد.

استاندار مازندران تاکید کرد: باید گردشگری را در مازندران احیا کنیم از منظر میراث اماکنی داریم که اگر به آن ها پرداخته شود، گردشگری شدت خواهد یافت. از وزارت میراث فرهنگی می خواهیم، گردشگری مازندران را ویژه ببینند، تاکنون اقدامات خوبی در این حوزه انجام شد و نیاز به مساعدت بیشتر است.

مقام عالی دولت در مازندران ادامه داد: در این ۲ سال دولت سیزدهم تلاش کردیم و مجوز فعال کردن کروز دریایی را در آینده نزدیک خواهیم گرفت. اجزای گردشگری باید کامل شود و زنجیره گردشگری را فعال کند. هر شهری از مازندران باید هنر این را داشته باشد، گردشگران را ۲ روز در شهر خود نگه داشته باشد باید تورهای گردشگری راه بیفتد با ایجاد تورهای گردشگری می توانیم با گردشگران داخلی خارجی ارتباط برقرار کنیم.

استاندار مازندران با اشاره به ظرفیت بالای این استان در تولید محصولات مختلف کشاورزی، بر لزوم ایجاد تحول در این حوزه از اقتصاد منطقه تاکید کرد و گفت که لازمه تحول در تولید، اجرای کامل سیاست ها، تصمیم سازی قاطع و اراده جهادی مسئولان است.

حسینی پور افزود: هم اکنون تنها ۷۰ درصد زمین ها در مازندران در اختیار بخش کشاورزی است و در صورت اجرای کامل راهبردها و سیاست های درست جهاد کشاورزی، این آمادگی را داریم تا بخش کشاورزی استان را متحول کنیم.

وی اظهار داشت: اولویت نخست در مازندران تولید محصولات مختلف کشاورزی است و برای جلوگیری از تغییرکاربری اراضی کشاورزی تاکنون هزینه های زیادی داده ایم.

وی خاطرنشان کرد: فعالیت در حرفه کشاورزی برای مردم مازندران مقدس است و تولید به عنوان یکی از مهم ترین مولفه ها در طی سال های اخیر مورد توجه اساسی قرار گرفته است.

مقام عالی دولت در مازندران با عنوان اینکه این استان رتبه نخست کشوری در تولید محصولات کشاورزی را در اختیار دارد، گفت: بخش کشاورزی مازندران در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است و مردم این استان با تولید محصولات مختلف، علاوه بر تامین نیازهای داخلی، با صادرات آن برای کشور ارزآوری مناسبی نیز دارند.

حسینی پور با بیان اینکه در عصر حاضر تولید غذا بعنوان مهم ترین مولفه امنیت در هر کشوری محسوب می شود، بیان کرد: تولید غذا در اقتدار ملی کشورها نقش اساسی دارد و مروم مازندران نیز با تولید محصولات کشاورزی مختلف برای تحقق این مهم نقش بسزایی دارند.

وی بین کرد: این استان در تولید ۱۴ نوع محصولات مختلف کشاورزی رتبه نخست کشوری را در اختیار دارد.

استاندار مازندران تصریح کرد: نرخ رشد اقتصادی این استان پس از ۱۰ سال که منفی بود اکنون به بیش از چهار درصد افزایش یافته است.

حسینی پور بیان کرد: بخش کشاورزی مازندران در ایجاد اشتغال پایدار نقش اساسی دارد و با بررسی های صورت گرفته، ۱۴.۸ درصد اشتغال ایجاد شده در استان مربوط به بخش کشاورزی و بدنبال این هستیم تا این میزان نیز افزایش یابد.

وی نرخ مشارکت اقتصادی در مازندران را ۴۴.۸ درصد اعلام کرد و گفت: گرایش دانش بنیان ها اکنون بیشتر به سمت تولیدات محصولات کشاورزی معطوف شده است که این امر علاوه بر افزایش صادرات، در افزایش بهره وری، کاهش هزینه تولید و افزایش کبفیت محصولات نیز نقش اساسی دارد.

صاحبنظران امر همچنین بر لزوم عملیاتی شدن سند راهبرد پنج ساله توسعه استان مبتنی بر بیانیه گام دوم رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که با اجرایی شدن آن نیز بستر توسعه همه جانبه منطقه بیش از پیش فراهم خواهد شد.

با این توصیف و به تاکید کارشناسان داشتن سه نقشه راه علمی با در نظر گرفتن آمایش سرزمینی در بخش های کشاورزی، گردشگری و صنعتی برای دستیابی آسان به توسعه این استان شمالی امری اجتناب ناپذیر است و چنانچه این نقشه علمی تهیه شده برای اجرایی شدن آن در دولت سیزدهم باید تلاش مضاعف داشت و یا در حال تهیه است باید در تسریع آن اقدام فوری کرد تا جایگاه مازندران در بین استان های کشور ارتقا یابد.