مازندران در انتظار امید

سایت دکتر احمد مظفری : (amozafari.ir ) سردتر شدن هوا و با فرود پرندگان مهاجر بیشتر در تالاب ها و زیستگاه های مازندران، ‌تصور و انتظار چند ماهه مهاجرت “امید” تک درنای سیبری به تالاب فریدونکنار زیستگاه زمستانه اش، این روزها بار دیگر قوت گرفته است.

به گزارش ایرنا، هرساله از اواسط شهریور تا اواسط زمستان تالاب و آببندان های مازندران میزبان گونه های مختلف پرندگان‌ از نقاط سردسیر کشورهای حاشیه دریای خزر است که به امید یافتن مکان گرم و غذا به این مقصد عزم سفر می کنند.

بنا برآمار اداره حیات وحش محیط زیست مازندران بیشتر از ۷۰ گونه از پرندگان مهاجر بومی و غیر بومی به تالاب ها و آبگیرهای این استان کوچ زمستانی دارند.

غازها، ‌فلامینگوها، آب‌چلیک‌ها، باکلان‌ها و حواصیل‌ها از جمله پرندگان مهاجری هستند که برای در امان ماندن از گزند سرمای فصول سردسال به تالاب ها و آب بندان های مازندران می آیند و چند ماه را در این خطه از شمال کشور سپری می کنند.

میل و گرایش این پرندگان برای آمدن به استان تحت تاثیر شرایط آب و هوایی مبدا دارد اینکه برودت هوا در فصول سرد سال تا چه اندازه است که آنها قادر به تحمل سرما و یا یافتن غذا نیستند؛ ‌اما شرایط در سالجاری متفاوت است و به دلیل اینکه آن چنان برودت هوا نداشتیم زمان زمستان گذرانی و مهاجرت پرندگان نیز به تاخیر افتاده است.

به طوریکه بیشتر مهاجرت قوهای فریاکش به تالاب سرخرود در این استان اوایل آبان ماه انجام می شد اما شاهدیم اکنون که در اواخر آذرماه قرار داریم چند روزی از فرود آنها نمی گذرد و خیلی دیرتر از زمان های گذشته زمستان گذرانی خود را آغاز کرده اند.

در این روزها که چوب سرما بر پیکر پرندگان ساکن در مناطق سردسیر روسیه و سیبری خورده است و آنها را به دل کندن از دلخوشی چند وقته سوق داده است این امیدواری را در دوستداران امید زنده کرده که شاید تک درنای سیبری هم به دنبال این برودت هوای اخیر تاب ماندن در نقاط سردسیر را نداشته باشد و زیستگاه چندماهه زمستانی خود یعنی تالاب فریدونکنار بیاید.

موضوعی که پرنده شناسان نیز آن را پیش بینی کردند و عنوان شد که تغیرات اقلیمی و بهم ریختگی جوی جهان سبب تاخیر سفر تک درنای گله غربی سیبری به مازندران است و این پرنده با تاخیر به تالاب فریدونکنار می‌رسد.

یونس یعقوب زاده، پرنده شناس و مدرس دانشگاه ضمن بیان این دلایل اظهار داشت: طول عمر درنا در برخی از باغ وحش ها به ۸۰ سال رسیده است و تک درنای سیبری با حدود ۲۰ سال سن نمی تواند به مرگ طبیعی تلف شده باشد.

وی توضیح داد: به هر حال تک درنای سیبری یک موجود زنده است و هر احتمالی برای او قابل تصور است و براین باور هستم با توجه به شرایط جوی حاکم در جهان احتمال بازگشت امید به مازندران زیاد است.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران روز چهارشنبه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: بهم ریختگی شرایط جوی جهان باعث شده تا زمان مهاجرت پرندگان برای زمستان گذرانی نیز با تاخیر انجام شود.

کوروس ربیعی افزود: به طوریکه همه ساله زمستان گذرانی پرندگان در مازندران از اواخر تابستان شروع می شد و تا پایان زمستان ادامه داشت.

وی ادامه داد: امسال با توجه به شرایط جوی بوجود آمده فرود پرندگان زمستان گذر چند روز اخیر به مازندران شروع شده است و پیش بینی می شود این روند تا دهم دی ماه ادامه داشته باشد.

رئیس اداره حیات وحش محیط زیست مازندران گفت: در خصوص امید تک درنای سیبری نیز همین موضوع صدق می کند و این احتمال وجود دارد با توجه به تشدید برودت هوا این پرنده که قادر به تحمل سرما نیست به مازندران بیاید.

وی افزود: با توجه به اینکه این پرنده در کشورهای مسیر زمستان گذرانی نیز رویت نشده و سرنوشت این پرنده در حالت برزخی قرار دارند و اینکه مشخص نیست این پرنده در چه وضعیتی قرار دارد.
به گزارش ایرنا، ‌ دُرنای سیبری که امید از گونه آنها است و با نام علمی ‘گروس لئوکوجرانوس Grus leucogeranus ‘ شناخته می شود؛ پرنده‌ای در معرض خطر انقراض از خانواده درناهاست که قدی نزدیک به یک ‌و نیم متر دارد و فاصله ۲ بال آن بیش از ۲ متر است. این درنا بدنی یکدست سفید با پاهای بلند سرخ ‌رنگ دارد و منقار بلند سیاهی روی صورت قرمز رنگ آن نشسته‌ است.

درنای سیبری به طور تاریخی به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود. جمعیت مرکزی این گونه منقرض شده است و جمعیت غربی هم به گفته کارشناسان محیط زیست در صورت مرگ امید به طور قطعی منقرض خواهد شد.

جمعیت شرقی درنای سیبری که در واقع تنها گروه باقی مانده از این گونه است، تابستان را در شرق سیبری زادآوری کرده و برای زمستان‌گذرانی به شرق چین می رود. از اعضای این گروه بیش از سه هزار قطعه باقی‌مانده است. زیستگاه زمستانی به طور تقریبی تمامی جمعیت این گونه دریاچه ‘پویانگ ‘ در چین و اطراف آن است.

در طول تاریخ زندگی این پرنده نه چندان جوان همواره زمستان گذرانیش به مدت چهار ماه در تالاب فریدونکنار سپری می شد چه زمانی که با جفت خود “‌آرزو”‌ بود و چه پس از آن و تنهایی این مسیر چند هزار کیلومتری را طی می کرد.

کنکاش در سیر فرود این تک درنای سیبری نشان می دهد این پرنده تا این وقت از سال حتما در تالاب فریدونکنار فرود می آمد به طوریکه امید هفتم آبان پارسال در تالاب فریدونکنار فرود آمد.

پاییز ۱۴۰۰ چهاردهمین سفر امیدِ تنها به مازندران آغاز شد و هفتم آبان در تالاب بین المللی فریدونکنار فرود آمد و یک هفته زودتر وارد مازندران شد تا دوره حدود چهار ماهه حضورش در این استان را بگذراند.

در سال ۱۳۹۹ هم در ۱۴ آبان ” امید ” به مازندران آمد و چشم دوستداران محیط زیست را روشن کرد. هر چند در آن زمان این پرنده ۲ هفته دیرتر از سال گذشته وارد مازندران شد و در آن سال دل نگرانی های زیادی برای دوستدارانش ایجاد کرده بود.

اما امید سال ۱۳۹۸ نگذاشت دوستدارانش خیلی چشم انتظار بمانند و زودتر از سالهای قبل تک درنای سفید سیبری به مازندران بازگشت و در ۲۹ مهر ماه در تالاب فریدونکنار فرود آمد که همان زمان شرایط مناسب آب و هوایی و فراهم بودن ذخیره غذایی کافی را به عنوان عاملی در یک ماه زودتر از سال‌های پیش آمدن این پرنده برای زمستان گذرانی در تالاب فریدونکنار عنوان شد.