سایت دکتر احمد مظفری : استفاده از فضای زیر پل‌ها برای ایجاد زیرگذرهایی بخشی از بستر رودخانه را اِشغال می‌کنند، یکی از موارد تعرض به حقوق رودخانه‌ها در مازندران است که از نگاه کارشناسان و مسوولان مربوط می‌تواند حادثه‌ساز باشد و خسارات ناشی از طغیان رودخانه‌ها را افزایش دهد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، زیرگذرها به عنوان یکی از معابر مهم دسترسی عابران و رانندگان از یک سمت به سمت دیگر خیابان یا جاده، نقش مهمی در کاهش حوادث جاده‌ای دارند. اما در مواردی همین زیرگذرها به جای این‌که ایمن باشند می‌توانند خطرساز شوند. مانند زیرگذرهایی که در بستر رودخانه‌ها و فضای زیر پل‌ها ساخته می‌شوند.
وجود رودخانه‌های متعدد در مازندران سبب شده که نیاز به پل نیز در این استان زیاد باشد. طبق آمارهای رسمی حدود ۱۲۰ رشته رودخانه کوچک و بزرگ در مازندران وجود دارد که مجموع طول این رودخانه‌ها بیش از هفت هزار کیلومتر است. بیش از یک‌هزار کیلومتر از طول این رودخانه‌ها هم از مناطق شهری می‌گذرد.
چند سال است که در برخی از مناطق شهری مازندران یا محورهای بین شهری که محل ورود به یک منطقه مسکونی مانند روستاهاست، برای این که هزینه کمتری در ایجاد زیرگذر یا روگذر صرف شود، از فضای زیر پل‌هایی که برای عبور از روی رودخانه‌ها ساخته شده‌اند به عنوان زیرگذر استفاده می‌شود. به این صورت که بخشی از بستر یا حریم رودخانه تصرف می‌شود و پس از آسفالت شدن و حتی قرار دادن نیوجرسی و حفاظ، به یک زیرگذر کم‌هزینه تبدیل می‌شود.
زیرگذرهای حادثه‌ساز
نمونه این زیرگذرها را می‌توان در سراسر مازندران مشاهده کرد. به ویژه در برخی مناطق غربی استان که نیاز به دسترسی محلی به ۲ طرف جاده‌های ساحلی بیشتر احساس می‌شود. از نگاه کارشناسان و مسئولان مرتبط با حقوق رودخانه‌ها، این اقدام نوعی تجاوز به بستر یا حریم رودخانه محسوب می‌شود و می‌تواند در زمان طغیان رودخانه‌ها حادثه‌های تلخی را به وجود بیاورد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران در این باره می‌گوید: یکی از معضلات ما در حاشیه رودخانه‌ها که طی سال‌های اخیر افزایش یافته، ایجاد زیرگذرهایی در بستر رودخانه‌ها و زیر پل‌هاست. در برخی نقاط استان به ویژه غرب مازندران این زیرگذرها تعدادشان زیاد شده و ادامه این روند با توجه به تغییراتی که در روند بارندگی‌ها مشاهده شده و طغیانی شدن رودخانه‌ها می‌تواند خطرآفرین باشند.
حیدر داوودیان افزود: برخی از این زیرگذرها مجرای رودخانه را تنگ می‌کنند و یک سری دیگر هم شاید مانع جریان آب نباشند، اما خطرات جانی ایجاد می‌کنند. معتقدیم زیرگذرهایی که در دسته نخست قرار دارند باید بسته شوند و در زیرگذرهای دسته دوم نیاز است که نظارت و پایش و مدیریت بیشتری انجام شود.
وی اظهار کرد: البته در برخی نقاط ایجاد این زیرگذرها کمک زیادی به کاهش بار ترافیکی کرده و با بستن آن‌ها ممکن است چالش‌هایی برای شهروندان ایجاد شود. در موارد خاص اینچنینی باید متولی مشخصی تعیین کرد تا دست‌کم در زمان وقوع سیلاب تردد از زیرگذرها تا زمان عادی شدن وضعیت ممنوع شود. برای نمونه شهرداری بابل به این موضوع توجه کرده و هنگام وقوع سیلاب تردد از زیرگذرهایی که در مجاورت رودخانه قرار دارند ممنوع می‌شود تا دست‌کم احتمال وقوع خطر کاهش یابد.
طی سال‌های اخیر نمونه‌های مشابهی از حادثه‌ای که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران درباره احتمال وقوع آن هشدار می‌دهد دیده شده است و این احتمال وجود دارد که در مازندران نیز چنین حادثه‌ای رقم بخورد. برخی از این زیرگذرها فاصله بسیار کمی با مسیر جریان آب دارند و با کمی طغیانی شدن رودخانه احتمال گرفتار شدن خودرو و سرنشینان وجود دارد. از طرفی نیز با توجه به احتمال طغیان ناگهانی رودخانه‌ها، ممکن است هنگام عبور یک خودرو از زیرگذر، جریان طغیانی رودخانه به زیرگذر برسد و حادثه‌ای تلخ را رقم بزند.
لزوم شناسایی کامل زیرگذرهای خطرآفرین
با توجه به این احتمال‌ها، مدیرکل مدیریت بحران مازندران نیز تاکید می‌کند که ایجاد این زیرگذرهای غیراستاندارد در بستر رودخانه‌ها باید متوقف شود و زیرگذرهای موجود نیز تا حد امکان مسدود و در صورت ضرورت به فعال بودن ایمن‌سازی و هنگام طغیان رودخانه بسته شوند.
حسینعلی محمدی شیرکلایی درباره وجود این زیرگذرهای غیراستاندارد خاطرنشان کرد: این زیرگذرها که زیر پل‌ها و در بستر رودخانه‌ها ایجاد شده باید بسته شوند و مسئولیت هر خسارتی که در این زیرگذرها ایجاد می‌شود بر عهده دستگاه و مسئولی است که اجازه و تایید ساخت چنین زیرگذری را صادر کرد.
وی با اشاره به وجود سازه‌های تقاطعی فاقد آبگذر ایمن در مازندران اظهار کرد: لازم است ذیل کمیته راهبردی کمیته‌ای را با عنوان کمیته پایش تشکیل دهیم که طی بازه مشخص و محدودی از سازه‌های تقاطعی فاقد آبگذر ایمن و این قبلی زیرگذرها که توسط شرکت آب منطقه‌ای مازندران شناسایی شد بازدیدی داشته باشد و آخرین وضعیت این سازه‌ها توسط این کمیته برای تعیین تکلیف نهایی مورد بررسی قرار گیرد.
زیرگذرها در مازندران طی سال‌های اخیر بارها حادثه‌ساز شدند. اما این حوادث عمدتا در زیرگذرهای شهری که به صورت غیرکارشناسی ساخته شدند و با هر بارندگی به دلیل جمع شدن آب امکان تردد از آن‌ها وجود نداشت رقم می‌خورد. حالا در صورتی که به هشدارهای داده شده درباره زیرگذرهای ساخته شده در بستر رودخانه‌ها توجهی نشود، احتمال رخ داد حادثه در زیرگذرهای اینچنینی هم وجود دارد.